ANALYSE – Er is veel te doen rond de elektrische auto. De prijzen liggen nog steeds vrij hoog, maar beloven in de aankomende paar jaar aanzienlijk te dalen. Iets wat al het geval is voor de elektrische occasions. Daarvan blijkt dat de restwaarde toch niet zo hoog is als men had verwacht, wat weer voor allerlei nieuwe problemen zorgt. 

Maar ook de onduidelijkheid rond belastingen, subsidies en de prijs van elektriciteit (en daarmee ook nog eens het steeds meer piepende en krakende netwerk) roept een hoop vragen op over de kosten en baten van elektrische auto’s.

En als kers op de taart komt er nog een razendsnel ontwikkelende technologie bij. Niet alleen op het gebied van de accupakketten, maar voor de gehele aandrijflijnen. De efficiëntie van vrijwel alle onderdelen neemt toe, waardoor laadtijden dalen en de actieradius blijft toenemen.

De aanschaf van een elektrische occasion lijkt daarmee nog minder aantrekkelijk. In dat geval stap je in een auto met vier tot vijf jaar oude technologie, wat wellicht eerder voelt als decennia verschil met wat er nu op de markt verschijnt. Met de toch al tegenvallende restwaardes, lijkt het er niet op dat de huidige elektrische occasions over een paar jaar nog iets van waarde weten vast te houden. 

Ook stap je met een tweedehands elektrische auto in een nieuwe wereld. Een wereld waarin mogelijk onderhoud op slijtage-onderdelen (toegegeven, dat zijn er veel minder dan in een brandstofauto) voor onverwachte rekeningen komen te staan.

Verder kan je er tegenaan lopen dat het lastig is om dit soort onderhoud bij reguliere garage gedaan te krijgen. Veel hiervan zijn hier namelijk nog niet ingericht op het onderhouden en/of repareren van elektrische voertuigen.

Met andere woorden: vanuit een financieel perspectief lijkt het momenteel uiterst onaantrekkelijk om een elektrische auto als occasion aan te schaffen. Ze zijn nog relatief duur, je weet niet hoe duur het bezit zal zijn, laat staan waar de restwaarde een beetje op uitkomt en je hebt verouderde technologie onder de kont.

De markt voor tweedehands elektrische auto's verandert

Maar er is ook een verschuiving in de automarkt: steeds meer mensen kiezen er namelijk voor om hun auto voor langere termijn te huren, oftewel: ze kiezen voor een leaseconstructie om een elektrische auto te kunnen rijden.

In 2022 was ruim 26 procent van alle leasecontracten private lease, blijkt uit cijfers van de Vereniging van Nederlandse Autoleasemaatschappijen. Een jaar daarvoor was dat nog 24 procent en in 2016 nog slechts 10 procent. Deze manier van een auto bekostigen wordt dus steeds populairder. 

De BMW i3
De BMW i3

Dit biedt kansen voor zowel mensen die elektrisch willen rijden als voor de leasemaatschappijen. Tweedehands EV’s zijn namelijk uitermate geschikt om na de eerste leaseperiode nogmaals te verhuren aan onder andere particulieren. Die kunnen dan voor een schappelijk bedrag elektrisch rijden in een relatief moderne auto, terwijl de leasemaatschappij de tegenvallende restwaarde en de afnemende vraag voor elektrische occasions op deze manier kan ondervangen. 

Waarom elektrische auto's geschikter zijn voor een tweede leaseperiode? Volgens de verwachtingen hebben elektrische auto's minder onderhoud nodig over hun gehele levensduur. Ze hebben immers veel minder bewegende delen. Daarnaast is inmiddels ook duidelijk dat accupakketten veel langer meegaan dan men aanvankelijk dacht.

Het maakt dat de financiële risico’s voor de leasemaatschappij vele malen kleiner zijn dan bij het aanbieden van een vergelijkbare brandstofauto. Maar dit geldt vooralsnog natuurlijk alleen op papier. De praktijk kan anders uitwijzen. Leasemaatschappijen zaten eerder ook fout met de verwachtingen voor hoge restwaardes.

Het is dan ook niet gek dat brancheclub VNA sinds 2021 opmerkt dat leasemaatschappijen steeds vaker gebruikte auto’s opnieuw inzet voor nog een leaseperiode bij een andere klant. Initieel kwam dit door de tekorten aan nieuwe voertuigen die niet geleverd konden worden door de problemen in de toeleveringsketens vanwege de coronapandemie. Inmiddels lijkt het meer een creatieve oplossing om om te gaan met de dalende vraag op de occasionmarkt en de wegzakkende restwaardes van elektrische auto's.

Tienduizenden elektrische occasions op komst

Jij, de consument, kan hier vooral voordeel van pakken. Naar verwachting komen er dit jaar enkele tienduizenden elektrische auto's uit het reguliere leasewagenpark beschikbaar. Dat alleen al zou een prijsdrukkende werking moeten hebben, wat zich in theorie vertaalt in een lagere prijs voor private lease van een tweedehands elektrische auto.

Dat de aanwas van uit de lease komende EV’s een aantrekkelijke markt voor nieuwe elektrische rijders kan zijn, bevestigt een expert tegenover de ANWB. Hij verwacht dat je een tweedehands Tesla Model 3 voor zo’n 350 euro per maand kunt rijden in een private lease-constructie. 

Maar wellicht is het grootste voordeel van de lease-constructie nog wel dat je alle bovengenoemde financiële risico’s bij de leasemaatschappij neerlegt. Alle dingen, zoals onderhoud, verzekeringen, eventuele wegenbelastingen en een enorm tegenvallende restwaarde zitten gewoon in het maandbedrag verwerkt. 

De Nissan leaf e+
De Nissan leaf e+
Nissan

Hoewel de zekerheid van een leasecontract op dit moment zich positief verhoudt tegenover alle onzekerheid die er bij het kopen van een (tweedehands) elektrische auto komt kijken, neemt dit natuurlijk niet weg dat je na afloop van het leasecontract weer in een mogelijk onstabiele markt voor elektrische auto's terechtkomt, zonder de optie om nog wat jaren door te rijden in je huidige voertuig.

Om het allemaal nog wat complexer te maken, is het de vraag hoe de markt voor nieuwe leaseauto’s gaat reageren op de mogelijk veel lagere leaseprijzen die voor elektrische occasions gevraagd zal worden. Als leaser heb je dan immers de keuze om bijvoorbeeld een tweedehands relatief moderne elektrische vierwieler te rijden voor de helft van de prijs van een vergelijkbare nieuwe EV. Als deze tarieven dichterbij elkaar komen te liggen, wordt het wellicht weer toch interessanter om voor een nieuwe stekkerauto te kiezen.

Uiteindelijk is het natuurlijk vooral zaak om de totale kosten van het eigendom voor jezelf te berekenen en op basis daarvan een gedegen afweging te maken. Een vast leasebedrag lijkt daarbij in ieder geval een goed uitgangspunt. Het maakt het rekensommetje aanzienlijk simpeler dan wanneer je moet werken met variabelen zoals wisselende restwaardes en mogelijk extra kosten in de vorm van wegenbelastingen of wegvallende subsidies.

LEES OOK: Een elektrische auto van €20.000: hoe kunnen Volkswagen, Renault en Tesla dat voor elkaar krijgen?